Książeczka pojazdu od kiedy obowiązuje?

W polskim systemie rejestracji pojazdów dokumentacja przez lata przechodziła wiele zmian. Pojęcie „książeczka pojazdu” czy „karta pojazdu” budzi dziś wątpliwości wśród kierowców: od kiedy istniała, kiedy przestała być wydawana i w jakich przypadkach nadal jest istotna? W tym poradniku rozwiejemy te wątpliwości i odpowiemy na najczęstsze pytania dotyczące obowiązywania, znaczenia i konieczności posiadania karty pojazdu w 2025 roku.

Czy karta pojazdu jest potrzebna w 2025?

W 2025 roku karta pojazdu nie jest już dokumentem, który urzędy rejestrujące wymagają do dokonania formalności. Warto jednak rozróżnić: „karta pojazdu” to dokument, który przez lata stanowił integralną część rejestracji aut wyprodukowanych od określonej daty. Zmiany w prawie spowodowały, że od 4 września 2022 roku przestała być obowiązkowo wydawana i nie stanowi już warunku rejestracji nowego pojazdu ani pojazdu sprowadzanego z zagranicy. Urzędy komunikacji i organy kontroli ruchu drogowego zamiast fizycznego dokumentu korzystają z elektronicznej bazy CEPiK, której dane są publicznie dostępne.

Mimo że sama fizyczna karta nie jest już wymagana, w niektórych przypadkach jej posiadanie – jeśli została wydana wcześniej – nadal może mieć znaczenie, np. dla celów sprzedaży auta lub pełnej historii pojazdu. Ale jako dokument niezbędny do rejestracji – została praktycznie zastąpiona elektronicznie.

Od którego roku nie ma kart pojazdu?

Karta pojazdu była wydawana od momentu, gdy ustawodawca wprowadził ją do przepisów: od 30 czerwca 1999 roku (lub dokładniej od 1 lipca 1999 r.) zaczęto stosować obowiązek posiadania jej dla pojazdów rejestrowanych w Polsce. Każdy pojazd zarejestrowany po tej dacie miał otrzymać taką kartę.

Jednak 4 września 2022 roku weszła w życie nowelizacja Prawa o ruchu drogowym, która zniosła obowiązek wydawania nowych kart pojazdu oraz nalepki kontrolnej – organy rejestrujące zaczęły opierać się wyłącznie na bazie danych CEPiK. Od tej daty fizyczne karty pojazdu nie są już tworzone ani wymagane przy rejestracji. Dokumenty wydane przed tym terminem zachowują swoją ważność, choć nie muszą być już przedstawiane w urzędzie.

Czy zarejestruję pojazd bez karty pojazdu?

Tak — rejestracja pojazdu bez karty pojazdu jest możliwa, o ile spełnione są pozostałe wymagania formalne. W praktyce, od momentu obalenia obowiązku wydawania tego dokumentu, urząd nie oczekuje jej ani przy rejestracji auta nowego, ani używanego, ani sprowadzonego z zagranicy. Wnioskujący o rejestrację pojazdu składa wymagane dokumenty, takie jak dowód własności, dowód rejestracyjny (jeśli już istnieje), dokument potwierdzający zgodność techniczną pojazdu, potwierdzenie opłat i inne obowiązkowe załączniki.

Jeśli pojazd wcześniej miał wydaną kartę, może ona być dołączona jako uzupełniający dokument, ale brak fizycznego egzemplarza nie blokuje procedury rejestracyjnej. Jeżeli sprzedawca auta nie przekazał karty, lub została zgubiona, nowy właściciel może złożyć oświadczenie o braku dokumentu, i urząd zwykle uznaje rejestrację bez jej okazania.

Czy trzeba zgłaszać nabycie pojazdu w 2025?

W 2025 roku obowiązek zgłoszenia nabycia pojazdu w urzędzie w wielu przypadkach został złagodzony lub zniesiony. Poprzednio obowiązywało, że po zakupie auta należy poinformować urząd starostwa właściwy co do miejsca zamieszkania. Obecne przepisy przewidują, że przerejestrowanie pojazdu należy dokonać w ciągu 30 dni od nabycia lub sprowadzenia pojazdu z UE, ale formalne zgłoszenie nabycia nie jest już wymagane w tych samych warunkach, co dawniej. Jeżeli pojazd zostanie sprzedany lub złomowany w krótkim czasie po nabyciu (np. w ciągu 30 dni), obowiązek ewentualnego powiadomienia starosty może wystąpić – zależnie od konkretnej wersji prawnej i lokalnych regulacji.

W praktyce to, co istotne dla nabywcy, to możność zarejestrowania auta bez konieczności posiadania karty pojazdu i bez dodatkowego zgłoszenia nabycia, o ile wszystkie wymagane dokumenty są zgodne, kompletne i prawidłowe.

Jak sprawdzić, czy karta pojazdu była wydana i co zrobić w przypadku jej braku

Jeśli nie jesteś pewien, czy Twój samochód kiedykolwiek miał wydaną kartę pojazdu, możesz to łatwo sprawdzić. Najprostszym sposobem jest weryfikacja informacji w Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEPiK) – dane dostępne są na stronie gov.pl – Historia pojazdu. Wystarczy wpisać numer rejestracyjny, numer VIN i datę pierwszej rejestracji, aby otrzymać raport o pojeździe. W sekcji dotyczącej dokumentów znajdziesz informację, czy karta pojazdu została wydana.

Drugim sposobem jest kontakt z wydziałem komunikacji, w którym pojazd został po raz pierwszy zarejestrowany. Urzędnik na podstawie numeru rejestracyjnego lub VIN może potwierdzić, czy karta była wydana, a także wskazać, czy została zgłoszona jako utracona lub duplikowana.

Jeżeli auto miało kartę pojazdu, ale dokument zaginął, nie ma powodu do paniki. Od 2022 roku nie trzeba już wyrabiać duplikatu – brak karty nie blokuje sprzedaży ani rejestracji samochodu. Wystarczy złożyć w urzędzie oświadczenie o jej utracie. Jeśli kupujesz auto, a sprzedający nie ma karty, powinien on potwierdzić jej brak pisemnie w umowie kupna-sprzedaży lub w oddzielnym oświadczeniu.

Dla pełnego bezpieczeństwa warto zachować wszystkie dokumenty dotyczące historii pojazdu – faktury, umowy, dowody opłat – które potwierdzają legalność pochodzenia auta. Dzięki temu w razie jakichkolwiek wątpliwości urząd będzie mógł zweryfikować dane w systemie CEPiK, a Ty unikniesz niepotrzebnych problemów podczas rejestracji lub sprzedaży pojazdu.

W efekcie brak fizycznej karty nie stanowi już przeszkody w żadnych procedurach urzędowych – najważniejsze, by wszystkie informacje o pojeździe znajdowały się w centralnym rejestrze, a dane w dokumentach właściciela były zgodne.