Na zapasowym kole dojazdowym można jechać maksymalnie 50–100 km z prędkością nieprzekraczającą 80 km/h. Pełnowymiarowe koło zapasowe nie ma takiego ograniczenia, ale tylko wtedy, gdy jest identyczne jak pozostałe. Jazda na kole zapasowym nie jest zabroniona, ale długotrwałe używanie lub nieprawidłowy montaż może skutkować mandatem.
Wielu kierowców traktuje koło zapasowe jako awaryjne rozwiązanie – i słusznie. Ale czy wiadomo dokładnie, jak długo można na nim jechać, z jaką prędkością i czy można za to dostać mandat? W tym artykule odpowiemy szczegółowo na te pytania, wyjaśniając wszystkie najważniejsze aspekty użytkowania koła zapasowego w samochodzie.
Jak długo można jeździć na kole zapasowym?
Zapasowe koło może występować w dwóch wersjach:
- pełnowymiarowe – takie samo jak pozostałe koła w aucie,
- dojazdowe – mniejsze, węższe, o ograniczonej wytrzymałości i przeznaczone wyłącznie do krótkiej jazdy awaryjnej.
W przypadku koła dojazdowego, producenci i specjaliści zalecają przejechanie maksymalnie 50–100 km od momentu jego założenia. Jest to związane z kilkoma kluczowymi ograniczeniami:
- mniejsza przyczepność,
- niższa odporność na przegrzewanie,
- słabsze właściwości jezdne (szczególnie w zakrętach i podczas hamowania).
Dojazdówka nie powinna być traktowana jako trwałe rozwiązanie – jej przeznaczenie to jedynie umożliwienie dojazdu do warsztatu, wulkanizatora lub miejsca wymiany opony.
Jeśli w aucie znajduje się pełnowymiarowe koło zapasowe i jest ono identyczne pod względem rozmiaru, nośności i indeksu prędkości jak pozostałe, teoretycznie można na nim jeździć bez ograniczeń. W praktyce jednak zaleca się, by koło zapasowe było jak najszybciej zastąpione nowym lub naprawionym kompletem – szczególnie jeśli eksploatujesz pojazd intensywnie lub na długich trasach.
Z jaką prędkością można jechać na kole zapasowym?
W przypadku koła dojazdowego obowiązuje jasno określony limit prędkości. Na ogół jest to:
- do 80 km/h – w większości modeli samochodów,
- czasem do 50 lub 70 km/h – w zależności od producenta i rodzaju koła.
Informacja o dopuszczalnej prędkości zazwyczaj znajduje się bezpośrednio na feldze lub oponie zapasowej, a także w instrukcji obsługi pojazdu. Nieprzestrzeganie tego ograniczenia może prowadzić do:
- przegrzania opony,
- jej uszkodzenia (rozerwanie, deformacja),
- utraty panowania nad pojazdem, szczególnie podczas gwałtownych manewrów.
W przypadku pełnowymiarowego koła zapasowego, można poruszać się z taką samą prędkością jak na pozostałych kołach, o ile parametry techniczne są identyczne. Warto jednak pamiętać, że starsze opony (często montowane jako zapasowe) mogą mieć gorszą przyczepność lub nie spełniać aktualnych norm – to również może wpłynąć na bezpieczeństwo jazdy przy wysokich prędkościach.
Czy można jechać na mniejszym kole dojazdowym?
Tak – można jechać na mniejszym kole dojazdowym, ale wyłącznie tym, które zostało zaprojektowane jako część zestawu awaryjnego danego modelu samochodu. Dojazdówki są fabrycznie dobierane tak, by pasowały do piasty, miały odpowiednią średnicę i pozwalały utrzymać równowagę pojazdu.
Kluczowe zasady przy używaniu mniejszego koła dojazdowego:
- nie należy montować dwóch dojazdówek jednocześnie – grozi to niestabilnością jazdy,
- należy unikać szybkich zakrętów i nagłego hamowania – ponieważ asymetria w rozmiarze może wpłynąć na zachowanie auta,
- napęd AWD lub 4×4: w autach z napędem na wszystkie koła, różnica w średnicy może prowadzić do uszkodzenia przekładni centralnej lub mechanizmów różnicowych – w takim przypadku należy zachować szczególną ostrożność i jak najszybciej wymienić koło.
Nie wolno stosować koła zapasowego o innym rozmiarze lub z innego auta, które nie było przewidziane jako kompatybilne. Nawet jeśli uda się je fizycznie zamontować, może dojść do:
- nierównomiernego zużycia układu hamulcowego,
- przeciążenia zawieszenia po jednej stronie,
- nieprawidłowego działania ABS/ESP.
Czy za jazdę na kole zapasowym jest mandat?
Sama jazda na kole zapasowym nie jest podstawą do wystawienia mandatu, o ile koło spełnia wymagania techniczne i nie zagraża bezpieczeństwu ruchu. Jednak w praktyce można spotkać się z interwencją policji w następujących przypadkach:
- Koło zapasowe jest nadmiernie zużyte lub uszkodzone – jeśli opona nie spełnia minimalnych wymogów (np. bieżnik poniżej 1,6 mm), funkcjonariusz może wystawić mandat lub zatrzymać dowód rejestracyjny.
- Przekroczona dopuszczalna prędkość dla koła dojazdowego – może być uznane za stworzenie zagrożenia.
- Brak zgodności z parametrami technicznymi auta – np. dojazdówka nieprzeznaczona do danego modelu, nieprawidłowa średnica, brak oznaczeń homologacyjnych.
- Nieprawidłowe zamontowanie koła – luźne śruby, brak pierścieni centrujących, brak oznaczenia „temporary use only” na feldze itp.
W sytuacjach skrajnych, np. jazdy z trzema pełnowymiarowymi kołami i jedną dojazdówką przez wiele dni, policja może uznać pojazd za niesprawny technicznie i uniemożliwić dalszą jazdę.
Ile można jechać na zapasowym kole?
Na kole dojazdowym należy przejechać jak najmniej – najlepiej do 50–100 km – i z prędkością do 80 km/h. To rozwiązanie wyłącznie tymczasowe. Pełnowymiarowe koło zapasowe daje większą swobodę, ale pod warunkiem, że ma identyczne parametry co reszta kół.
Jazda na zapasie nie jest zakazana, ale wymaga ostrożności i zdrowego rozsądku. Przedłużanie jazdy z dojazdówką, przekraczanie prędkości lub ignorowanie różnic w rozmiarze może prowadzić nie tylko do niebezpiecznych sytuacji, ale i konsekwencji prawnych.
Z motoryzacyjnego punktu widzenia – koło zapasowe to nie alternatywa, a ratunek w awaryjnej sytuacji. Po jego założeniu jak najszybciej udaj się do wulkanizatora i przywróć pełną sprawność swojego pojazdu.
